Πότε πρέπει να επισκεφτώ κάποιον ψυχολόγο;

Πολλά και διαφορετικά κίνητρα οδηγούν κάποιον να επισκεφτεί το γραφείο ενός ψυχολόγου. Άλλοι φτάνουν σε αυτό με συγκεκριμένα αιτήματα (γονείς αντιμέτωποι με την επιθετική συμπεριφορά του παιδιού τους, άτομα που χρειάζονται υποστήριξη και καθοδήγηση για να πάρουν μια σημαντική απόφαση) ενώ άλλοι με πιο ασαφή αιτήματα (¨δεν νιώθω καλά και δεν ξέρω τι μου φταίει¨, ¨δεν ξέρω γιατί δεν μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια¨, ¨νιώθω πως δεν με καταλαβαίνει κανένας¨ κ.α.)

Αν νιώθεις πως μάταια προσπαθείς να διαχειριστείς κάτι που σε δυσκολεύει για πολύ καιρό, αν το άγχος που σε καταβάλει κάνει την καθημερινότητά σου δυσλειτουργική και ψυχοφθόρα, αν δεν πιστεύεις στον εαυτό σου, αν διανύεις μια δύσκολη μεταβατική περίοδο (μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο ή από τις σπουδές στην αγορά εργασίας, μετακινήσεις στο εξωτερικό ή μακριά από την πατρική σου εστία, χωρισμός, διαζύγιο, ο ερχομός ενός παιδιού που προκαλεί άγχος κ.α.), αν νιώθεις θλιμμένος για πολύ καιρό και τίποτα δεν σε ευχαριστεί, αν έχεις μια τραυματική εμπειρία, αν αντιμετωπίζεις προβλήματα στις σχέσεις σου (σύντροφο, παιδιά, γονείς, φίλους ή συναδέλφους) είναι  χρήσιμο να ζητήσεις βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Τι είναι η ψυχοθεραπεία;

Πρόκειται για μια θεραπευτική διαδικασία ανάμεσα σε ένα θεραπευόμενο και ένα θεραπευτή κατά την οποία  στο ασφαλές πλαίσιο εμπιστοσύνης και συνεργασίας ο θεραπευτής ακούει προσεκτικά και χωρίς να κρίνει τον θεραπευόμενο. Μέσα από τη συναισθηματική ασφάλεια, την αποδοχή και το ειλικρινές ενδιαφέρον του θεραπευτή, ο θεραπευόμενος  γίνεται παρατηρητής του εαυτού του, αναγνωρίζει και διερευνά δυσλειτουργικές σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές, αντιμετωπίζει ανασφάλειες και προβληματισμούς και αναπτύσσει έναν πιο υγιή και λειτουργικό τρόπο ζωής. Ο καλός θεραπευτής δεν κατευθύνει τον πελάτη του παρά μόνο την θεραπευτική διαδικασία. Με γνώμονα τις δυνάμεις που έχει ο κάθε άνθρωπος, μέσω της ψυχοθεραπείας θα δει τον εαυτό του να αλλάζει, θα αποκτήσει τον έλεγχο της ζωής του, θα βελτιώσει τις σχέσεις με τους γύρω του, θα σταματήσει να προσκολλάται στο παρελθόν και θα επιτύχει προσωπική ανάπτυξη.
Υπάρχουν διαφορετικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις (π.χ. ψυχανάλυση, ψυχοδυναμική, γνωσιακή-συμπεριφοριστική, συνθετική κ.τ.λ.).
Οι αρχές δεοντολογίας και απορρήτου δεσμεύουν τον θεραπευτή οτιδήποτε συζητείται με τον θεραπευόμενο να μένει αποκλειστικά μεταξύ τους. Το απόρρητο δύναται να ¨σπάσει¨ μόνο όταν κινδυνεύει η ζωή του πελάτη του ή κάποιου άλλου προσώπου.

Πόσες συνεδρίες ψυχοθεραπείας θα χρειαστεί να κάνω;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Το μόνο βέβαιο είναι πως στόχος της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας δεν είναι ο θεραπευόμενος να είναι εξαρτημένος από το ψυχολόγο του. Ωστόσο ο αριθμός των συνεδριών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, αποφασίζεται από κοινού με τον θεραπευόμενο και αναπροσαρμόζεται ανάλογα με την εξέλιξη της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας . Η βελτίωση είναι σταδιακή και έρχεται με το πέρασμα του χρόνου, την εμπιστοσύνη και δέσμευση του θεραπευόμενου στη διαδικασία, τόσο κατά την διάρκεια της κάθε συνεδρίας όσο και στα μεσοδιαστήματα αυτών.

Πόσο συχνές θα είναι οι συνεδρίες ψυχοθεραπείας;

Ο θεραπευτής/ψυχολόγος και ο θεραπευόμενος συνεκτιμούν τη συχνότητα των συνεδριών, εντούτοις στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι η μία φορά εβδομαδιαίως. Υπό συγκεκριμένες συνθήκες η συχνότητα των συνεδριών είναι συχνότερη (π.χ. 2 φορές εβδομαδιαίως) ή αραιότερη (μία φορά ανά 15 ημέρες). Αυτό εξαρτάται από το «θεραπευτικό συμβόλαιο» που έχει κάνει ο ψυχολόγος με το θεραπευόμενό του.

Πόσο διαρκεί η μία συνεδρία ψυχοθεραπείας;

Η κάθε συνεδρία συνήθως διαρκεί 50-60 λεπτά.

Ποια είναι η διαφορά ψυχίατρου και ψυχολόγου;

Πολλοί άνθρωποι συγχέουν και ταυτίζουν τον ρόλο του ψυχολόγου με αυτόν του ψυχιάτρου, ωστόσο υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Ο ψυχίατρος είναι γιατρός, ασκεί την ιατρική ειδικότητα της Ψυχιατρικής, ασχολείται πρωταρχικά με την οργανική βάση των ψυχικών διαταραχών και μπορεί να παρέμβει συνταγογραφώντας φάρμακα όταν αυτό απαιτείται. Ο ψυχολόγος δεν είναι ιατρός και ως αποτέλεσμα δεν χορηγεί φάρμακα. Αναζητά τις αιτίες των συμπτωμάτων στις γνωστικές και συναισθηματικές πλευρές τους και επεμβαίνει σε αυτές χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της θεραπευτικής προσέγγισης στην οποία έχει ειδικευτεί. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις οι δύο ειδικότητες συνεργάζονται ώστε να συνδράμουν στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών. Είναι ερευνητικά αποδεδειγμένο ότι έστω και ένα μικρό διάστημα ψυχοθεραπείας οδηγεί σε εκτόνωση της δυσφορίας, καλύτερη επίγνωση εαυτού και διαχείρισης προβλημάτων.

Ποια η αποτελεσματικότητα της εξ αποστάσεως θεραπείας?

Oι πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι η διαδικτυακή συμβουλευτική/ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τη δια ζώσης. Ανά περίπτωση και πάντα σε συνεργασία με τον θεραπευόμενο, συστήνεται ορισμένες από τις συνεδρίες να πραγματοποιούνται και δια ζώσης για την ενίσχυση της (συναισθηματικής) εμπειρίας.